De olie- en gasindustrie heeft 50 à 55 jaar een vitale rol gespeeld voor de economische groei. Ook de liberalisering van een gereguleerde economie, handelsvrijheid, het verwerven en verspreiden van hightech - ondanks een laag innovatieniveau - en een goede macro-economische stabiliteit maakt deel uit van het Noorse succes.

In 2023 was iets meer dan een vijfde van het bbp gerelateerd aan het ontginnen van olie en gas en 44% van de totale export bestond uit petroleumproducten. De afhankelijkheid van de petroleumsector maakt het land kwetsbaar.

Zo zat Noorwegen, door de dalende olieprijzen, sinds midden 2014 in een neerwaartse conjunctuur. Gevolg hiervan was een sterke afname van investeringen in de oliesector. In de offshore sector namen deze zelfs af met 25%. Ook de groei van het bbp was zwakker dan verwacht en er was een sterke daling in de overheidsinkomsten. De overheid kondigde in 2016 een stimuleringsprogramma aan om de transformatie van de Noorse economie te versnellen, om te kunnen blijven concurreren en om de werkloosheid terug te dringen.

​Sinds 2018 kon men echter stellen dat de neergang voorbij was en dat de Noorse economie weer een opleving kende. De verwachting was dan ook dat het steeds beter zou gaan met de Noorse economie, maar helaas was dit, als gevolg van de coronacrisis, niet direct het geval. Ondanks dat de Noorse economie een kleine achteruitgang kende, blijkt de impact van coronacrisis beperkt en ziet het ernaar uit dat Noorwegen er zich goed heeft doorgeslagen. 

De werkloosheid bedroeg begin 2023 3,5% en de inflatie bedroeg in 2023 5,3%. In 2020 bedroeg de handelsbalans slechts een klein miljard euro. Sinds eind jaren '80 was dat bedrag niet meer zo laag geweest. Als voornaamste oorzaken werden de pandemie en de lage olie- en gasprijzen aangeduid. In 2023 kende de handelsbalans een overschot van 73,30 miljard euro, vooral vanwege de export van olie en gas.

Door de inkomsten van de olie- en gassector op te sparen heeft Noorwegen ongeveer 1.529 miljard euro in het petroleumfonds. Jaarlijks wordt er zo'n 2 à 3% van dit fonds overgeheveld om het staatsbudget aan te zuiveren. Door de coronacrisis heeft men in 2020 en 2021 echter meer moeten overhevelen. Inmiddels is de toestand gestabiliseerd en is men teruggegaan naar het normale niveau. Naar verwacht zal men terug zo'n 2,7% van het petroleumfonds kunnen overhevelen naar het staatsbudget.

Meer weten

• https://www.regjeringen.no/en/dep/fin/id216/  Ministerie van Financiën
• https://www.regjeringen.no/en/national-budget/2024/id2994174/ The National Budget 2024
• https://www.ssb.no/en/  Nationaal Statistiekbureau
• https://www.ssb.no/en/nasjonalregnskap-og-konjunkturer/statistikker/kt  Economic Trends for Norway
• http://www.norges-bank.no/en/  Nationale Bank van Noorwegen